princenhage.net

75 Jaar Aogje, Dorp in Breda, een wijk in Breda....

DE BEGRAFENISSTOET PAKT HIJ BEET
EN SMIJT ZE IN D’N AMIGO

Dronken achter het lijk. Daarmee geen pardon. Veldwachter Sjef Wagemakers smijt ze in de cel.

Door Rinie Maas

Een moustache, een uniform met sabel, kepie op het hoofd. Dit alles laat zien dat we te maken hebben met een man van stavast. Of Sjef geëerd wordt met de bijnaam ‘de Baron’ is niet zeker.

Mug
In het Princenhage van Toen had nagenoeg iedereen een bijnaam: De Mug, het Appeltje uit het Kerkstraatje, Jan Plak. Hij verkocht tabak aan huis en adverteerde met zijn bijnaam in het Dagblad van Noord-Brabant: “Koopt uw tabak bij Jan Plak”. Beleefde aanbevelend sigarenmaker Jan Plak. ’t Latje had een timmerbedrijf. En zijn buurman op de kop van de Haagse Markt een verfbedrijf: het was ‘n vanzelfsprekendheid dat zij door het leven gingen als ’t Latje en De Kwast.

Ghandi
De Aogse jeugd grossierde in bijnamen onderling. Zoek er geen reden achter. Hij is er niet! Zoals knikkeren, vliegeren en, het huidige ‘de grond is lava’, als een mysterie in de lucht hangt om weldra elk kind te bevangen het spel mee te spelen; zo worden met hetzelfde gemak bijnamen aan elkaar gegeven, althans toen. De zoon van de olieman heette Jan Olie en die van de kleermaker: Kesje Lint, ’t Kiepke is er ene van een pluimveehouder geweest en Jaon Dikkes was vast niet de dunste. D’n Sjors was een vriend van d’n Jimmy. ’t Bultje was volkomen recht van lijf en leden. D’n Uiver’ joeg niemand schrik aan. Piet van Veuren en Piet van Achteren zat ‘s zondags lang op ’t huske. Vanwege de zenuwen als Groen-Wit thuis speelde. Zijn produktie was van voren even lang als van achteren. En wie had in Godsnaam de eer in ’t Aogje om te worden vereerd met de bijnaam: de Ghandi?

‘Sesies’
Vrouw Blankers-van de Velde, Haagse Markt 22, was de rijkste en meest beminnelijke vrouw van het dorp en woonde in het architectonisch voornaamste pand van het dorp. Na haar woonde er mevrouw Hanka, Irma van Dongen met haar familie van 1963 tot 1988. Zij warmt zich nu in de zon van het Italiaanse Salerno. Thans woont achter deze fraaie lijstgevel de man die door innovatie en restauratie Princenhage voor verval behoedt, Arie Roobol en zijn gezin. Het sierlijke pand heeft veel passanten gehad. Vóór mevrouw Blankers woonde er tijdelijk Mieke Pin, dus… met bijnaam. Haar eigen naam ken ik niet. Wel is bekend dat ze haar dienstbode op haar manier boodschappen liet doen. Zoals bij slager Speek. “Laot Speek ’n ôôns sesies meegeve mar géén pepier ertussen…want da wigt mèt”. We kunnen vinden dat ‘Mieke (gierige) Pin’ op d’r geld zat maar wellicht was ze ook realistisch. Onder elk plakje vlees gaat nu een vliesdun velletje cellofaan; dat was toen wel even anders. Veel huismoeders mopperden destijds op het gewicht ertussen waardoor de prijs steeg.

Sjef(ke) Wagemakers. Veldwachter van Princenhage tussen 1911 en 1933
D’n Baron, een bijnaam die in het luchtledige hangt op wie deze van toepassing is had door zijn indrukwekkende verschijning met kepie en martiale snor Sjef(ke) Wagemakers kunnen zijn. Maar ook door zijn staat van dienst. Hij was in Bergen op Zoom agent van politie en in Princenhage gemeente veldwachter van 1911 tot 1933. Van de burgemeester krijgt hij voor 20-jarige trouwe politiedienst het zilverenkruis met brevet uitgereikt. We leren dat een veldwachter hoger werd gewaardeerd dan een agent van politie. “Niet alleen in onze gemeente maar ook verre daarbuiten staat “Sjef” bekend als een veldwachter die alles doet met een gemoedelijk woord of een vriendelijken raad. Ofschoon politieman, die als het er maar op aankwam, ook flink als zodanig optrad, heeft hij toch geen enkelen vijand”, schrijft strelend over onze ordehandhaver 7 juni 1933 het Dagblad van Noord-Brabant.

Schandaal
Dat Sjef zonder pardon kan optreden en een schandaal in de kiem kan smoren bewijst hij op een dag tijdens de begrafenis van een oude moeder om 10.00 uur. Twee zonen uit Antwerpen hadden al behoorlijk wat ingenomen voordat zij bij het Lucia aankwamen. Door hier en daar een hartversterkertje tegen hun verdriet te nemen zijn ze tamelijk ‘in den olie’. Als gelden worden gevorderd weigeren ze te betalen voor vervoer van het lijk van het gesticht naar de kerk.

Amigo!
Ze besluiten dat “moeder maar moet blijven staan”. De mis is uit. En nog steeds geen moederke. De deken zendt vier klokkenluiders uit om het lijk op de draagbaar te halen. De drinkebroers sluiten daarachter ladderzat aan, koersloos als een laverend schip, gratis. “Om nog grotere schandalen te voorkomen treedt veldwachter Wagemakers op de Markt zonder pardon op”, schrijft het Dagblad van Noord-Brabant instemmend. “Hij pakt beiden (de hele stoet) beet en smijt ze in d’n Amigo”.

Overige nieuwsberichten