princenhage.net

Nieuwe wijntopper bij La Barrique

Sinds 18 juli is bij La Barrique verkrijgbaar de nieuwe Princenhaags Museum wijn. Na de rode en de witte wijn is er deze zomer voor gekozen om een Rosé wijn op te nemen in het assortiment. Een fruitige, zachte rosé gemaakt van cinsault en grenache. Een lekkere sappige rosé uit Zuid Frankrijk.

Het etiket is een afbeelding van een van de schilderijen van Jan Theuns (bekend Princenhaags schilder die leefde van 1877 tot 1961). Dit keer een schilderij van zijn dochter Diny. De wijn is niet alleen lekker als je hem zelf fris gekoeld drinkt, maar is ook leuk om cadeau te geven. De prijs is 6,95 euro; een deel van het bedrag komt ten goede aan het Princenhaags Museum.

Voor als u het nog niet wist: Slijterij La Barrique vind je op de Haagsemarkt en het Princenhaags Museum is op de Haagweg 334-B. Het museum is open elke 2e zondag van de maand van 12-17 uur. Overigens: die slijterij lijkt ook wel een beetje een museum met zijn prachtcollectie oude whiskies en rijpe wijnen, uniek in zuid-Nederland. Het bezoek meer dan waard.

Veertig echte 'valse' Rembrandts

Een valse Rembrandt bracht de Nederlandse kunstwereld bijna tachtig jaar geleden in rep en roer. Met de kwestie kwam Breda landelijk in het nieuws, want de ‘vervalser’ woonde er aan de Chassésingel. Mikpunt van de verontwaardigde kunstkenners was de in Princenhage geboren huis- en decoratieschilder Jan Theuns (1877-1961), die zich laaghartig aan het boegbeeld van de vaderlandse 17e-eeuwse schilderkunst vergrepen had.

Zo - als vervalser - werd de getalenteerde ambachtsman in 1927 althans ontmaskerd door gezaghebbende Rembrandtkenners als dr. Abraham Bredius en Caspar Niehaus.

Het Princenhaags Museum exposeerde in 2007 veertig valse Rembrandts van Theuns.

In feite was Jan Theuns het onbedoelde slachtoffer geworden van een malafide Bredase kunsthandelaar, van wie alleen nog de initiaal M. bekend is.

De bescheiden ambachtsman van de Chassésingel had, behalve een groot schilderstalent, ook een grote fascinatie voor het werk van Rembrandt en Van Dijck. Naast zijn eigen (Princenhaagse) landschappen, boereninterieurs en kermistaferelen, schilderde Theuns daarom ook weleens een Rembrandttafereel uit een kunstboek na.

Die kopieën bleken behoorlijk authentiek te ogen. Want ofschoon hij slechts over zwart-witreproducties beschikte, bleek Theuns behalve techniek en compositie van de 17e-eeuwse meesters, ook hun kleurgebruik verinnelijkt te hebben. Zo kopieerde hij ook eens Rembrandts portret van de Dordtse koopman Jacob Trip (waarvan het origineel nu in de National Gallery in Londen hangt), al dacht Theuns zelf dat het om een portret van een joodse rabbijn ging.

Op zeker moment hielp antiquair M. Theuns voor vijf gulden van die af replica af, om haar in 1909 voor een tientje door te verkopen aan de Delftse antiekverzamelaar Duynstee. Toen de Delftenaar achttien jaar later liefst f 70.000 voor deze onbekende Rembrandt geboden kreeg, liet Duynstee zijn kleinood toch maar eens nader onderzoeken. Zo kwam de vervalsing aan het licht.

Een schandaal brak los en Theuns werd - via M. - ontmaskerd. De kunstkenners en critici lieten hem er stevig van lusten, maar de antiekhandelaar lijkt toch degene te zijn geweest die de onbekende rabbi van een (gedeeltelijke) Rembrandtsignatuur heeft voorzien.

Theuns bleef zijn onschuld tot zijn dood in 1961 volhouden. Hij was dan ook geen meestervervalser in de stijl van zijn veel beroemder geworden tijdgenoot Han van Meegeren. Die zette diezelfde dr. Bram Bredius, Theuns grootste criticaster, zelf te kijk, door hem doelbewust met zelfgeschilderde Vermeers en Rembrandts te misleiden.

Maar onbedoeld heeft Theuns nog wel garen bij de kwestie gesponnen. Het schandaal bezorgde hem - vooral naoorlogse - wereldfaam als Rembrandt-kopiist. Dat leverde hem een jarenlange overvloed aan opdrachten op. Overal zaten klanten voor zo’n echte valse Rembrandt. Theuns reputatie reikte van Kaapstad tot Rio de Janeiro.

Zó ver hebben de conservators van het Princenhaags Museum het echter niet hoeven zoeken voor hun eenmalige, driedaagse expositie In de voetsporen van Rembrandt - de 17e eeuwse schilderkunst van Jan Theuns. In Breda en omgeving blijkt nog menigeen een Rembrandt-volgens-Theuns aan te muur te hebben hangen. Al zal Jan Theuns daar zelf niet altijd veel geld voor teruggezien hebben. Zie het voorval met antiquair M.

Vooral in zijn vooroorlogse periode is Theuns behoorlijk uitgebuit, vindt museumvoorzitter Boudewijn van de Calseijde. Maar hij is, vooral met eigen werk, geweldig productief geweest.

Aan deze opmerkelijke expositie in het Rembrandtjaar is een voorbereiding van vijftien jaar vooraf gegaan. Daarin hebben de expositiesamenstellers zich grondig verdiept in leven en werken van hun kunstzinnige dorpsgenoot.

Een schat aan informatie leverde Diny Ladner, Theuns’ vijf jaar geleden overleden dochter. Behalve het beeldrecht op haar vaders volledige oeuvre, droeg zij ook diens correspondentie aan het museum over. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat Jan Theuns een eigen, wat oneerbiedige term had voor zijn schilderopdrachten van een Rembrandtkopie. ák moet weer veel R-koppen doen, schreef hij dan.

Veertig van die R-koppen - allen in kortstondige bruikleen - hingen in 2007 in de kleine museumzaal. Van de Calseijde: Voor meer hadden we echt geen ruimte.

Overige nieuwsberichten