'Hier mag niets af zijn' of De Vergankelijkheid van Stedelijk Leven
Hier mag niets af zijn.
De vergankelijkheid van het stedelijke en dorpse leven. En de discussie daarover wat behouden moet blijven en wat vernieuwd zou kunnen worden. Door studenten van de Avans Hogeschool is hierover een opmerkelijke film gemaakt.
Jacques Smit, oud directeur van het vroegere Wonen Breda belicht de woonbehoefte. Hij put uit de ervaringen met het gesloopte Westeinde. We zijn het nooit met je eens geweest. Maar we hebben nu een nieuwe woning en een douche. Dan gniffelt de ouddirecteur Wonen. Daar gaat het hem om. Jacques Smit weet best wat het is als er woningen worden gesloopt. Mensen hebben al niet teveel zekerheden en als hun huis en voordeur onderuit gehaald wordt, dan is dat heftig. Anderzijds mag in de stad Breda, vindt hij, de volkshuisvesting niet achterop geraken.
Sloop Rinie Maas is in de film de andere hoofdrolspeler als historisch verteller. Hij is het eens dat een stad geen stolp kan zijn waarin niets gebeurt. Daar ben ik ook faliekant tegen. Hij weet echter ook dat als de stad te snel vernieuwt dat er dan remmende factoren optreden omdat mensen gedesoriënteerd geraken. Als welstand deskundige bij de gemeente Breda kon hij de processen goed volgen. Slopen van wijken is een ingrijpend gebeuren waarbij zijn inziens te weinig oog is voor het welzijn van de mensen. Sommige mensen zijn er niet tegen bestand. Hij pleit voor evenwicht. Er zijn ook niet voor niets gemeente- en rijksmonumentenlijsten.
Het verval De film is voor het grootste deel opgenomen in de poort van ome Janus naast Haagweg 386. Een idyllische steeg. Voor een deel aan de overkant op het boerenerf van Harry van Gastel, die vorig jaar overleed en het jaar daarvoor nog de pannen op het dak verwisselde en met de schop en de eg 10.000 vierkante meter grond bewerkte. En die, volgens de overlevering, 4 dagen deed met één theezakje. Thans zijn het stenen hondenhok en de welput aan sleet onderhevig. Het verval is te zien. In de poort van ome Janus kleurt het blad van planten en struiken geel. Fotograaf Paul den Hollander heeft er zijn woon/werkstek evenals kunstenares Jacomijn den Engelsen. In die poort vertelt Rinie Maas over zijn ome Janus.
Troost! De documentaire heeft een diepere laag. De confronterende vraag komt aan de orde of wij door het behouden van een plek onze eigen sterfelijkheid willen omzeilen. In de film van Marrit van Nieuwendijk, Suzanne Slachmuylder en Emma Vleer is te zien dat Maas de vraag niet uit de weg gaat. Herinnerd willen worden beschouwt hij als een algemeen menselijk verlangen. Nu ik kleinkinderen heb en zie dat het leven zich daarin voortzet interesseert het me geen bal meer, zegt Maas. Dat feit is enorm troostrijk. Maar… mensen moeten een naam hebben, óók als ze dood zijn. De strijd tegen het vergeten moet gevoerd worden!
